معرفی کلی کتاب
کتاب ژئومکانیک مخزن یک کتاب بین رشته ای مکانیک سنگ، زمین شناسی ساختاری و مهندسی نفت است. این کتاب دامنه وسیعی از مشکلات ژئومکانیکی، که در طول بهره برداری از مخازن نفت و گاز بوجود می آید را ارایه می دهد. ژئومکانیک مخزن مرجع علمی برای دانشمندان علوم زمین و مهندسان صنایع نفت و زمین گرمایی و همچنین محققانی که علاقمند به اندازه گیری تنش و کاربرد آن در زمینه مشکلات گسل و جریان سیال در پوسته زمین می باشد.
بخش اول کتاب (فصل های ۱-۵) اصول اساس مربوط به وضعیت تنش و فشار منافذ در عمق را نشان می دهد و از قوانین سازنده مختلف برای توصیف دگرشکلی سنگ و گسیختگی فشاری،کششی و برشی در سنگ استفاده شده است. قسمت دوم کتاب (فصل های۶-۹) در برگیرنده اصول شکست دهانه چاه و تکنیک هایی برای اندازه گیری بزرگی و جهت تنش در جهتی از چاههای عمیق است. این مسئله که تکنیک های ارایه شده در این فصلها در محیط های زمین شناسی مختلف معتبر است اثبات شده است. بخش سوم کتاب، در برگیرنده برنامه های کاربردی بخش اول و تکنیک های ارایه شده در بخش دوم است. از این رو، (فصل های ۱۰-۱۲) مسایل مربوط به پایداری چاه، جریان سیال مرتبط با شکستگی ها و گسل ها و اثرات تخلیه بر روی مخزن و سازندهای اطراف آن را در بر می گیرد.
فصل بندی کتاب
- فصل اول راجع به اصول علم(روش شناسی) برای تلفیق داده های مختلف توسعه داده شده است تا جهت های تنش جاری و مقادیر نسبی در پوسته زمین را نشان دهد. بواسطه این فصل می توان با توسعه نقشه های جامع از جهت گیری تنش و بزرگی نسبی، وضعیت تنش پوسته را از طریق فرایند های فعال زمین شناسی که امروزه فعال هستند تفسیر کرد.
- فصل دوم راجع به فشار منفذی در عمق حوضه های رسوبی می باشد که از نظر ژئومکانیکی مخزن اهمیت اساسی دارد.
- فصل سوم در مورد الاستیسیته و قوانین سازنده برای مخازن ماسه ای سیمان نشده از قوانین سازنده ویسکوالاستیک و ویسکوپلاستیک می باشد.
- فصل چهارم در مورد شکستگی های سنگ می باشد و برای تعیین مقادیر شدت تنش در عمق پوسته حائز اهمیت است.
- فصل پنجم در مورد شکاف ها و گسل ها در عمق زمین است و عمدتا بر روی مطالعات تصویربرداری بر روی چاه خواهد بود.
- فصل ششم به بررسی تمرکز تنش در اطراف چاههای عمودی و شکستگی های کششی و تراکمی چاه می پردازد.
- فصل هفتم مربوط به تعیین S3 از طریق مینی-شکاف و آزمون های نشت توسعه یافته و محدود کردن مقدار SHmax با گسیختگی دیواره چاه در چاههای عمودی می باشد.
- در فصل هشتم استفاده از روش شناسی ارایه شده توسعه داده شده است تا بتوان برای نقشه برداری جهت تنش در چاههای انحرافی از نمودارهای سرعت برشی دو قطبی متقاطع استفاده شود.
- فصل نهم اندازه گیری شدت تنش در حوضه های مختلف رسوبی در سراسر جهان را در قالب الگوهای جهانی تنش برجا و برخی از مکانیسم های مسئول برای تنش دورن صفحه ای مورد بررسی قرار دهند. این فصل همچنین شامل مطالعه موردی مرتبط با استخراج اطلاعات مربوط به بزرگی تنش از طریق نمودارهای ژیوفیزیکی است.
- فصل دهم شامل برنامه های کاربردی است که با مباحثی در مورد پایداری دهانه چاه شروع می شود و در باب موضوعاتی شامل درجه قابل قبولی از شکست دهانه چاه با انحراف چاه و تاثیر صفحات لایه بندی ضعیف بر پایداری دیواره چاه و شرایطی که تحت آن امکان وجود وزن گل های بیشتر از تنش اصلی حداقل است بیان شده است.
- فصل یازدهم مربوط به گسل های بصورت بحرانی تحت تنش و جریان سیال در مخازن شکافدار است و اهمیتی که گسل های تنشی روی جریان سیال کنترل شده دارند و همچنین نوسانات موضعی جهت گیری تنش ناشی از لغزش گسل ها را بیان می کند.
- فصل دوازدهم در برگیرنده موضاعات مرتبط با تخلیه مخزن شامل نشست و تولید گسل القا شده دارد و همچنین تغییرات جهت تنش ناشی از تخلیه مخزن می باشد.